Lo cho con từ A đến Z, làm sao nó bước vào đời được?

 

Trang Hạ




Mình có ông anh họ, con sắp tốt nghiệp đại học. Một hôm ông gọi mình đến giọng rất hệ trọng: "Anh xin cô ý kiến để định hướng tương lai cho thằng cu nhà anh!"

Anh thông báo tình hình rất nguy hiểm, là nó mê game điện tử, suốt ngày ngồi máy tính. 

Mình bật cười bảo, cả thế giới này đều thế cả, con anh ở tuổi này, mà không mê chơi máy tính, lên mạng, không chơi game, thì chắc chắn nó có vấn đề nặng về đầu óc hoặc về tính cách.
 Còn thì tự nó sẽ nắn chỉnh bản thân. Sợ nhất là nó hờ hững với tất thảy mọi thứ ấy chứ.

Ông anh lại bảo, nhưng gay nhất là bây giờ nó cứ đòi đi làm bồi bàn cho mấy quán cà phê dạng take-away mới mở, đi làm thì xa, quán thì suốt ngày bật nhạc ầm ầm, bọn đến uống cà phê ngồi vỉa hè toàn quần áo lố lăng, tóc tai kỳ quái, kiếm chả mấy tiền lương mà thấy phức tạp quá, nó đi làm 2 tháng xong anh chị cấm tiệt! 

Cô xem có quen biết mấy tập đoàn nhà nước phải to to một tí, có máu mặt tiếng tăm một tí, gửi nó vào thực tập. Chứ làm vớ vẩn thế này hư người đi!
Mình trố mắt ra bảo, một thằng nứt mắt ra đếm tiền còn lẫn lộn, tiêu tiền còn mù mờ, mà bảo nó có tập đoàn nào vừa to vừa nổi tiếng nhận vào?

Cứ như thể anh là bố người ta không bằng. Nó đi làm tử tế chăm chỉ thì nhốt nó ở nhà, nhốt ở nhà thì lại kêu nó chơi điện tử, nó không chơi điện tử thì lại không cho nó ra đường, thế rốt cuộc là anh tính thế nào?

Ông anh lại bảo, nhưng nó mà không đi làm bán thời gian từ bây giờ, thì sợ ra trường lại thua kém bạn bè, không xin vào đâu được cả. 

Mà anh muốn nó phải giao thiệp rộng, quen biết nhiều, làm nghề gì nó có nhiều cơ hội làm ăn một tí, chứ bây giờ cứ đi bưng cà phê, ra trường vào mấy công ty tư nhân bé tí, chả biết bao giờ mở mày mở mặt.

Mình bảo, thế anh dạy nó uống rượu chưa? Dạy nó hút thuốc chưa? Ông anh nhảy bổ vào mồm mình ngay: Sao lại dạy những thói ấy? Đập chết nó ngay ấy chứ!

Mình bảo, anh nhớ lại xem, anh hút thuốc trộm trong nhà tắm lúc mười mấy tuổi? Anh tưởng bây giờ nó không tập hút trộm thuốc lá à?

Anh muốn nó giao tiếp xã hội, làm ăn kinh tế mà không cho nó va chạm à? Thế nó dẫn người ta đi ăn thì nó gọi khoai tây chiên chấm tương cà chua à? Hay người ta mời nó đi Karaoke thì nó ngồi ăn bimbim à? 

Đằng nào nó cũng phải va chạm, anh gọi bạn nó đến nhà ăn nhậu đi, vừa ăn vừa nói chuyện rủ rỉ. Còn hơn để nó tự đi học lấy những cái mà anh thì làm được còn nó thì bị cấm!

Bây giờ nó thi đại học theo ý anh, học đại học theo ý anh, làm việc theo ý anh, chơi với bạn theo ý anh, đi về đúng giờ theo ý anh, sau này anh lại đòi nó phải tự xây dựng đời nó, phải tự có cơ hội, phải tự kiếm tiền to, tự lo vợ khôn v.v... Không có đâu! 

Chẳng có một người con trai nào trên đời, đêm trước còn là con ngoan trong vòng tay bố mẹ, được o bế đến tận cả gói xôi sáng, chỉ biết mỗi 1 việc là vâng lời, bỗng nhiên sáng hôm sau ngủ dậy biến thành một người đàn ông có bản lĩnh tài giỏi, biết ăn biết nói, biết tiến thoái, biết chịu trách nhiệm, biết tìm sự nghiệp. 

Mà đa phần là, cái cậu sinh viên ngoan hôm nay, sáng mai ngủ dậy sẽ thành một thằng cha thất nghiệp, hoang mang không biết vào đời từ đâu, sau bố mình thì ai sẽ là người mua xôi sáng cho mình?

CHÚC MỪNG NĂM MỚI 2014

http://hieuminh.org/2013/12/23/mon-qua-santa-duoi-cay-thong-noel/#more-26520

Cây thông Noel và bài học về hạnh phúc

Chúc mừng Giáng Sinh.

Enrty này thân mến tặng các bạn đã gửi lời chúc Merry Christmas tới hang Cua cùng các bạn đọc. Chúc các bạn đón mùa Giáng Sinh an lành và năm mới 2014 tràn đầy hạnh phúc.

Mấy năm đầu sang Mỹ, lũ trẻ toàn hỏi, sao nhà mình không có Chrismas Tree – Cây thông Noel. Chả là lúc lớp mẫu giáo hay lớp 1, lớp 2, chúng nghe nói dưới cây thông có quà của Santa gửi vào lúc nửa đêm.

Nhà ít tiền nên mẹ chúng nhặt ở đâu một cây thông bé, bằng nhựa, mang về treo cái tất đỏ, dưới gốc để mấy gói quà. Treo đèn, vài quả cầu lấp lánh, rồi bật điện, chúng reo hò, sướng cả tuần. Sáng sớm bọn trẻ đã dậy, tìm trong tất để xem quà của mình đâu.
Năm nay cũng rủ đi mua thông thì các bố ấy chán, chắc lớn rồi nên chẳng quan tâm nữa. Bảo Bin, mua cây thông thì Santa mới để quà dưới gốc. Bố ta phán một câu xanh rờn, Santa là fake one – ông già ấy làm gì có trên đời.

Nhưng sợ các cháu mải chơi game nên tôi rủ đi bằng được. Ra phía Leesburg cách nhà khoảng 30km, biết có mấy nơi bán thông từ North Carolina. Những cây thông nhỏ cao hơn 1 mét trồng mất khoảng 7-10 năm, tùy độ cao, ở vùng đất khô cằn, như dân ta nuôi gốc đào, gốc mai.

Trang trại của một nông dân Mỹ. Ảnh: HM

Tới Potomac Vegetable Farm ngay cạnh tỉnh lộ Leesburg, trang trại của một gia đình nông dân, rộng khoảng vài hecta, cây cối mọc tự nhiên như rừng. Họ nuôi gà, vịt, thỏ và trồng rau sạch. Ông chủ ra chào rất niềm nở, giới thiệu các loại nông sản trồng được.
Có một bạn trẻ trông vẻ rất tri thức ra giới thiệu về thông. Hóa ra thông có rất nhiều loại khác nhau. Có loại thơm, có loại không thơm, loại lá dầy, lá mỏng. Anh giải thích rất cặn kẽ, thông mọc trên đất cằn nên tích nhựa rất lâu, nụ hoa chưa nở là nguồn hương.
Vặt một nụ nhỏ, bóp bóp nhẹ, anh cho tôi ngửi, đúng là thơm nồng thật, nếu để trong nhà, hương có thể tỏa cả tháng. Dưới ánh nến, đèn sáng mờ ảo, lò sưởi ấm, ngoài trời tuyết rơi trắng xóa, cây thông tỏa hương, với chén rượu vang ngồi cùng bè bạn, giấc mơ Mỹ đó, anh ạ.
Tôi hỏi, làm thế này có phá môi trường không. Anh giải thích, rừng có thể giữ nhiều cách. Có cách không bao giờ khai thác, để tự nhiên vài thế kỷ. Nhưng có những nơi cần quay vòng vốn. Dân theo đạo Thiên chúa thích cây Noel, nếu là cây thật càng thích. Cây dùng xong, họ mang đến một chỗ qui định hoặc bên thu rác cho vào nghiền vụn và mang bán cho sản xuất đồ gỗ, giấy, chẳng vứt đi cái gì.

Anh là tình nguyện viên đến làm ở cửa hàng cho bác nông dân trong 3 tiếng, vì bán được, anh cũng đóng góp công cho từ thiện. Anh khoe khu trang trại về mùa hè có bán gà running – chạy bộ. Thả gà, ai mua con nào, tự đi mà bắt và trả tiền, tự làm thịt cũng OK, mà thuê chủ nhà cũng được.
Anh cười vui kể, nhìn ai ôm con gà, biết ngay là thuở nhỏ được sống ở môi trường nào. Trẻ nhà quê bắt con gà rất nhanh, tóm chân, cầm cánh, cho vào bao tải như chơi. Mấy cậu thành phố lóng ngóng, bóp cổ gà chết luôn. Nghe anh ấy PR, muốn quay lại vào mùa hè xem sao.

Nụ thông thơm ngát. Ảnh: HM

Nghe cả chủ lẫn người tình nguyện viên nói hay quá, tôi chọn cây bé nhất, giá 50$, bác chủ giảm cho 20% và thông báo gia đình tôi cũng góp từ thiện cho các cháu gái nghèo trên thế giới. Nói rồi bác chỉ ra bảng có dán mấy cái ảnh ở mấy nước xa xôi.
Tôi dừng lại nói chuyện rất lâu, hỏi tại sao có cây Giáng Sinh, sao lại là cây thông. Anh kể khá chi tiết vài tích, trong đó tích dưới đây có trong Wiki thích nhất.

Tương truyền, một lần Martin Luther, nhà truyền đạo người Đức ở thế kỷ 15, dạo bước qua những cánh rừng vào một đêm Noel khoảng năm 1500. Hàng triệu vì sao sáng lấp lánh qua kẽ lá. Luther thực sự ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của một loài cây nhỏ, trên cành cây tuyết trắng phủ đầy, lung linh dưới ánh trăng.
Khi trở về ông đã đặt một cây thông nhỏ trong nhà và kể lại câu chuyện này với lũ trẻ. Để tái tạo ánh sáng lấp lánh của muôn ngàn ánh sao ông đã treo nến lên cành cây thông và thắp sáng những ngọn nến ấy với lòng tôn kính ngày Chúa giáng sinh.
Ông giải thích là các cây nến cháy sáng trên các nhánh của cây thông tượng trưng cho ánh sáng của Đức Giêsu mang đến cho nhân loại, màu xanh tươi quanh năm của cây thông tượng trưng cho Đức Chúa Trời hằng hữu. Phong tục cây Giáng sinh trở nên phổ biến từ đó.
Quay lại chuyện với bác nông dân. Ở ngay cạnh đường nhộn nhịp, thế mà bác vẫn sống như ở quê, nhà cửa bình thường, bên cạnh là khu nhà sang trọng. Tôi hỏi đùa, có bán đất không. Bác bảo, đất này của gia đình không bao giờ bán nữa, ai mua cũng không được xây nhà.
Chả là khu nhà gần đó xây rất đẹp, nhưng cây xanh ít, nên chính quyền kiện những người chủ thầu vì không làm đúng như thiết kế là tỷ lệ cây xanh, đất công cộng và nhà cửa phải hài hòa.
Người chủ thầu định mua nốt mấy hecta này nhưng gia đình không bán vì ông bà đã sống mấy đời. Rất nhiều người hỏi nhưng giá nào họ cũng lắc đầu dù trông gia đình không phải giầu có gì.

Tuy nhiên, qua vài lần đàm phán, chủ thầu mua quyền xây nhà. Nghĩa là gia đình vẫn sở hữu miếng đất, trồng cấy, chăn nuôi, nhưng không được xây cất gì nữa. Có tiền bác lại đầu tư và trang trại, nhà kính trồng rau. Mùa nào thức nấy, gia đình này cứ thế “tần tảo” nuôi nhau.
Dư đôi chút thì chia sẻ với người nghèo trên trái đất. Bán thông Noel để dành 25% tiền lãi làm từ thiện. Nếu khách mua là cả chủ lẫn khách đã đóng góp cho Santa để tặng quà trẻ thơ.

Tôi đùa, bán đất, kiếm vài triệu đô la, chẳng phải lo tiền nong tới cuối đời. Bác cười, anh hiểu nhầm về giấc mơ Mỹ. Người Mỹ như bác quan niệm hạnh phúc không phải có bao nhiêu tiền, được sống trong ngôi nhà rộng mông mênh. Mà bác cho rằng, hạnh phúc là biết chia sẻ và được chia sẻ.
Bán quyền xây nhà cho khu dân cư bên cạnh để đảm bảo rằng con cháu hay chủ mới không bao giờ được xây nhà. Dân cư trong khu vực được hưởng môi trường xanh tươi bốn mùa, không còn chuyện nhà cửa san sát, môi trường bền vững của nước Mỹ có được là vì thế.
Mang về cho vào cái chậu nước chuyên để cây, gọi lũ trẻ ra treo đèn, trang trí và được cây thông xinh xinh. Vừa làm tôi vừa nghĩ ngợi về ông già Santa đi chia quà trong đêm Noel và những điều tôi nghe được trong lúc mua cây thông.

Hạnh phúc là được chia sẻ và chia sẻ, không phải là quyền cao chức trọng, có bao nhiêu tiền trong tài khoản và có bao nhiêu nhà cửa, và những thứ, những giá trị luôn tính bằng tiền. Có lẽ nước Mỹ mạnh là vì thế.

Bán thông Noel cho mục đích từ thiện tại trang trại. Ảnh: HM

Tôi nhớ câu chuyện đọc ở đâu đó. Một cô bé lấy tờ giấy đỏ của bố, bị bố mắng, tại sao lại lấy. Bé bảo, để gửi quà cho một người. Cháu xin mấy xu để ra bưu điện gửi. Ông bố lầu bầu, không vui, nhưng vẫn cho.
Tới ngày Noel, chính người bố nhận được gói quá gói bằng tờ giấy đỏ mà đứa con gái đã lấy. Mở gói quà, từ ngạc nhiên đến hơi giận dữ, ông hỏi, sao trong đó chẳng có gì. Đứa con gái nói, bố ơi, khi gửi quà, con đã hôn rất nhiều vào trong cái hộp đó.

Ngày nay trên thế giới ảo, có hàng tỷ gói quà ảo, lời chúc ảo được gửi đi. Có mấy ai biết được người gửi có hôn gió vào lời họ viết và người nhận có thấy được chút tình trong cái ảnh hay lời ca gửi gắm.
Chợt nhớ đến vài đô la từ thiện do bác nông dân Mỹ đã thuyết phục mỗi khách qua đường mua những cây thông từ North Carolina, hôm tới sẽ đến được gốc cây Giáng Sinh nào đó trên trái đất, trong cái tất đỏ là món quà, dù chẳng có tên tuổi, không lời chúc của chủ nhân.
Nhưng tôi tin, hộp quà ấy chứa bao nụ hôn và tình thương của những người gửi và người nhận thì cảm xúc hạnh phúc dâng trào. Và nhân loại vẫn tin ông già Santa có thật trên đời.

Hiệu Minh. Xmas 2013 Washington DC.

Thông trên đường Leesburg – Cua Times mua cây thứ 2 từ phải sang. Ảnh: HM

Hai bác nông dân đưa cây đi “đóng gói”. Ảnh: HM

Cây Giáng Sinh về nhà Bin và Luck. Ảnh: HM

Bài đăng trên Tuần Việt Nam

Sao lại sợ về hưu? (*)

Bài sưu tầm , một thứ thuốc hay xin tác giả cho giới thiệu để nhiều bác hưu chiêm nghiệm. 

Đôi lời bình của Bách Việt: Đó là tiêu đề của một bài báo mới đang được loan truyền trên nhiều tờ báo chính thức và trên mạng hiện nay với rất nhiều ý kiến quan tâm bàn luận trái chiều nhau.  Tuy nhiên ở Việt Nam hiện nay trái chiều thường là chuyện của công luận , còn quyết định là của Lãnh đạo, và quan niệm thế nào là nhất trí là một phạm trù rất trừu tượng phụ thuộc vào đối tượng là ai, nên chi có nhiều quyết định của Lãnh đạo tỏ ra  "trái khuấy", ra rồi lại sửa hoặc hủy...Có lẽ khỏi cần nhắc lại ở đây,  chỉ nhìn vào 2 chủ đề mới đây nhất là nâng tuổi nghĩ hưu và tăng thời gian nghỉ Tết lên 9 ngày thì cũng đủ thấy tình trạng nói trên.  Đúng là Việt Nam ta có rất nhiều sáng tạo nhiều khi rất "mạnh tay", nhưng tiếc thay lai ngược dòng hoặc chậm trễ so với thế giới thì phải(?) Hỏi có mấy nước có ngày nghĩ cuối năm dài như Việt Nam để rồi làm bù cả tuần không được nghỉ? Họ đưa ra lý do "như thật "để giảm ách tắc giao thông..." và "kích cầu du lịch..." Nhưng thực ra đó chỉ là cung  cách tùy tiện bất chấp luật lệ. Về tuổi nghĩ hưu, thế giới người ta đang muốn giảm mà không được (vì thiếu nhân công) thì Việt nam lại muốn tăng trong điều kiện "dân số vàng" mới lạ chứ(!?) Không biết rồi đây thế hệ vàng sẻ được sử dụng làm gì khi thế hệ già vẫn ngồi chình ình ở công sở?  Phải chăng ở đất nước này khái niệm "đi làm" đồng nghĩa với "công chức", còn tất cả những việc làm khác đều vô nghĩa? Thiết nghĩ cải cách gì thì hãy nên cải cách trước lối tư duy đậm đặc mùi phong kiến  cổ hủ này cái đả! (Bách Việt)    Sao lại sợ về hưu?

Vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu với lao động nữ đang được dư luận đặc biệt quan tâm. Ai cũng có lý. Có nhiều người hưởng ứng vì việc về hưu sớm có thể lãng phí sự cống hiến. Nhưng ý kiến không đồng tình cũng không ít, vì cần có chỗ cho giới trẻ cống hiến khi cử nhân kỹ sư thất nghiệp đang đông. Chưa kể việc quy định một số người lao động "đặc biệt” được làm việc thêm 5 năm có thể nảy sinh tiêu cực "chạy nghỉ hưu muộn” đối với những vị trí lãnh đạo…

Ta có ngày hôm nay trong tay ta TS Nguyễn Ngọc Điện khi bàn tới cơ chế thu nhập phức tạp với vô vàn các thứ bổng lộc có tên và không tên, bổ trợ vào thu nhập chính thức gọi là lương, đã ví việc về hưu của người công chức, trong chừng mực nào đó, như việc trở về với thực tại sau khi tỉnh dậy từ giấc mộng đẹp. "Mọi thứ phù hoa hào nhoáng đều biến mất, chỉ còn lại một ít đồ đạc khiêm tốn làm hành trang cho phần còn lại của cuộc đời. Không khó để hiểu tại sao sợ về hưu đã trở thành căn bệnh nghề nghiệp của không ít cán bộ, công chức,… cùng với biến chứng của nó là bệnh tham quyền cố vị”. Đúng là về hưu mất đi một số bạn bè và mối giao tiếp xã hội. Người ta sợ nghỉ hưu có thể vì còn quá yêu…công việc, có người cần thu nhập nuôi con cháu ăn học, có người quen "oai” sợ ở nhà bị coi thường, có người không muốn nghỉ chỉ vì sợ…ở nhà, không hợp bà xã nói nhiều… Nhưng sợ hãi hay bình thản, dù tuổi hưu giữ như hiện nay hay kéo dài thêm ít năm thì trong đời người, đến một lúc nào đó cũng nên ngưng làm việc để nghỉ hưu, nghỉ ngơi và làm thứ việc mình ưa thích. Đó là quy luật.  Và điều gì cũng cần sự chuẩn bị. Từ trẻ đã có ý thức dưỡng tâm dưỡng thân, có tích lũy dự phòng, nuôi dưỡng những đam mê căn cốt, về hưu sẽ không ngậm ngùi nuối tiếc mà biết trân trọng mọi khoảnh khắc đang sống. Như bà Tôn Nữ Thị Ninh giờ không còn làm ở Bộ Ngoại giao và Quốc hội, nhưng bà lại bận rộn hơn trước. Những gì bà đã làm trong thời gian còn làm việc trong Bộ Ngoại giao khiến bà được nể phục và quý trọng. "Tôi không còn làm việc trong Nhà nước, nhưng tôi vẫn phơi phới hoạt động. Cái thế của tôi không phụ thuộc vào chức vụ mà tôi nắm giữ. Xã hội và cuộc đời thật bao la. Tôi đã nghỉ hưu nhưng tôi vẫn không thấy mình già đi, thậm chí tôi còn thấy mình dồi dào năng lượng để hoạt động, vì tôi bận rộn hơn rất nhiều so với thời tôi còn làm ở Bộ Ngoại giao”. Tuy vậy, không phải nhiều người thành công như bà khi muốn thực hiện những dự định của mình với xã hội. Bỏ lại sau lưng nhiều thói quen cũ, nghỉ hưu là một giai đoạn mới vô cùng quan trọng trong đời mỗi người. Phải chấp nhận nhiều xáo trộn tinh thần lẫn vật chất và thích ứng môi trường, hoàn cảnh mới, tựa như trẻ con quen ở nhà giờ đến tuổi đi học. Có người sợ về hưu tới mức mới gần ngày nghỉ đã bị stress, về là rơi vào trầm cảm.  Có chuyện này, trước hết bởi xã hội quá nhiều định kiến với tuổi già. "Ốm tha, già thải”, quan niệm kém nhân văn này cùng với phúc lợi dành cho người cao tuổi ở nước ta quá bất cập, khiến tuổi già dù có lương hưu cũng dễ bị xếp vào "công dân loại hai”. Thứ nữa, xã hội hiện đại tạo cho người ta thói quen sống gấp và quy mọi thành công ra tiền bạc, thóc gạo.  Cho nên khi được thảnh thơi, sống chậm, để nghe chim hót líu lo sau nhà, để ngắm nhìn những giọt sương đêm còn lấp lánh đọng trên các tàn cây ngoài mái hiên, thong thả thưởng thức mặt trời lặn vào mỗi chiều hoàng hôn, lại không biết tận hưởng…  Một khi đã quen coi mình như một thứ "công cụ”, "đinh ốc” trong một cỗ máy vận hành thì lúc "văng ra” để làm tỷ phú thời gian, không đồng hồ, không ngày, không tháng, không stress, nhiều người không làm chủ được cảm xúc bởi thấy như "người thừa”, không còn niềm đam mê nào, không tìm thấy niềm vui, ý nghĩa nào trong đời sống. Cứ thế bị sự rảnh rỗi đẩy tới buồn chán, u uất.  Thực ra cần có các khóa học "chuẩn bị nghỉ hưu” để các nhà tâm lý học trang bị cho nhân viên nhà nước kỹ năng sống sau khi nghỉ hưu, giúp họ có được kỹ năng tự trò chuyện và khám phá mình, điều mà trong cả cuộc đời nhiều khi quá mải mê kiếm sống, người ta chưa bao giờ tự hỏi khát vọng thực của mình là gì.  Hãy sống với thực tại. Đừng sống cho quá khứ hay cho tương lai. Ta có ngày hôm nay trong tay ta. Ngày hôm qua thì đã qua, ngày mai thì chưa đến hoặc không bao giờ đến. Chấp nhận sự già yếu, đau nhức của tuổi già. Hãy vui với những gì mình còn làm được. Vui huởng sự bình an trong tâm hồn… – Những "bài học” này nằm lòng sẽ khiến cho sự nghỉ hưu được tốt đẹp, không nhiều sóng gió. Hiện thực hóa ước mơ của chúng ta về một xã hội chung dành cho mọi lứa tuổi sẽ khiến việc về hưu không bị coi như một thứ ngoáo ộp đe dọa nhiều người.  Tác giả: Thanh Như

Khôn nhà dại chợ gặp ngay Văn hóa LỪA

Này thì môi với răng này

Nhóm chúng tôi có 12 người đi du lịch Trung Quốc, khởi hành từ Sài Gòn, theo chương trình sẽ đi thăm Bắc Kinh, Tô Châu, Quế Lâm.  Hầu hết thành viên trong nhóm đều là cán bộ nghỉ hưu, gom góp mấy đồng tiền còm trong sổ tiết kiệm, và con cái phụ thêm cho chuyến tham quan.  Người “có máu mặt” nhất là chị Lâm, vợ một ông tướng công an đương chức.  Chị bao cho mẹ đẻ và mẹ chồng trong chuyến đi dối già.  

Đến Bắc Kinh nhóm chúng tôi nhập vào một nhóm du lịch khác cũng từ Việt Nam sang hơn hai chục người, được một hướng dẫn viên người Trung Quốc đưa đi tham quan các nơi theo chương trình.

Phải nói Bắc Kinh là một thành phố vĩ đại, giàu bản sắc văn hóa Trung Quốc, nhiều công trình kiến trúc đẹp, nhiều di tích lịch sử rất đáng được chiêm ngưỡng và suy nghiệm.  Thành phố này trật tự, nền nếp hơn Sài Gòn, Hà Nội, không chen chúc xe máy, không có người ăn xin, chụp giựt níu kéo du khách chặt chém từ vài quả cóc, lon nước đến bịch lạc rang như ở bờ Hồ Gươm.

Nói như vậy không phải người Trung Quốc thật thà, mà họ thuộc hạng siêu lừa.  Họ lừa có bài bản, lừa theo kiểu “kích dục mê tâm” – kích thích cái tham, làm cho lòng người mê mẩn thiếu sáng suốt rất dễ bị lừa.  Phải thừa nhận là họ có “văn hóa lừa” hẳn hoi, ăn sâu, ăn đậm, không ăn vặt.

Khi chúng tôi lên xe đi thăm Cố Cung, tay hướng dẫn viên du lịch nói nói:

- Thưa các bạn Việt Nam, Cố cung, là nơi các triều đại nhà Minh, nhà Thanh ngự trị suốt mấy trăm năm, lịch sử Trung Quốc trải qua bao thăng trầm xuất phát từ chốn cung vàng điện ngọc này… Viện bảo tàng Cố Cung.  

Tay hướng dẫn viên nói như hát.  Hắn mới khoảng hai nhăm tuổi, ăn mặc lịch sự, nói tiếng Việt làu làu, nhớ không ít tục ngữ ca dao Việt Nam, biết cả chửi thề, khoe rất thích ăn món thị chó rựa mận rìa đê Yên Phụ, Hà Nội và món cà pháo canh cua quán cơm bà Cả Đọi, Sài Sòn.

Nghe hắn nói Cố cung hấp dẫn, ai cũng háo hức, nhưng hắn không cho vào thăm ngay, mà cho xe chạy qua cổng Bắc thành.  Tôi hỏi sao lại đi vòng thế, hắn nói:

- Muốn vào thành phải được sự chấp thuận của các quan gác cổng, hôm nay tôi dẫn đoàn qua cổng Bắc, vượng khí đang ở hướng đó.  

Nghe hắn như rót mật vào tai, ai cũng gật gù.

Vừa tới cổng thành, đã thấy bộ tứ linh Long, Ly, Quy, Phượng rực rỡ nhảy múa đón rước.  Rồi cả một ban tiếp tân, ăn mặc chỉnh tề, ân cần mời đoàn thăm quan lên lầu. Một căn phòng sang trọng, những dãy ghế đánh vec-ni bóng nhoáng.  Các du khách vừa an vị, tay hướng dẫn viên trịnh trọng giới thiệu vị giáo sư lịch sử ra nói chuyện với đoàn.  Nhìn vị giáo sư, thấy nghi nghi, hình như đây là một diễn viên đóng thế, bởi gương mặt non choẹt.  Nhưng anh ta tỏ ra một diễn viên có tài, từ điệu bộ đến lời nói rất đĩnh đạc, nghiêm trang.  Hắn nói một mạch về lịch sừ Cố cung, về các triều vua, rất uyển chuyển không hề vấp váp, rồi chốt lại bằng câu chuyện con Tỳ Hưu thật hấp dẫn.  Hắn nói:

- Thưa quý vị, đời vua Minh Thái Tổ, giữa lúc quốc khố bị rỗng, một đêm ngài nằm mơ thấy một con vật mình rồng, đầu to, ngực to, mông to, có sừng nhọn, lông dày, đứng hút nhanh từng thỏi vàng sáng chói vào bụng.  Sau giấc mơ đêm ấy, nhà Minh hưng thịnh, quốc khố đấy vàng, nhà vua cho làm con đường vào thành theo trục Bắc Nam, hướng tài lộc, cho xây cồng Bắc thành này và dùng ngọc phỉ thúy tạc tượng con vật trong mơ, gọi là Kỳ Hưu, nghĩa là kỳ diệu, sau gọi là Tỳ Hưu , đặt tại đây, gọi là tài môn, cổng tài lộc. 

Hôm nay may mắn đoàn du khách Việt Nam được qua cổng tài lộc vào Tử Cấm thành, may mắn hơn vì quý vị sẽ được chiêm ngưỡng con Tỳ Hưu bằng ngọc phỉ thúy, tạc từ thời Minh Thái tổ…

Mọi người vỗ tay rào rào.  Vị “giáo sư” mỉm cười nhã nhặn, ra hiệu mọi người ngồi xuống, nghe nói tiếp về sự mầu nhiệm của Tỳ Hưu.

- Tỳ Hưu là một con vật cực kỳ linh thiêng, mầu nhiêm, có đầu to, ngực to, mông to, nhưng bụng nhỏ và không có hậu môn, chỉ hút vàng bạc châu báu của trời đất vào mà không nhả ra, chỉ làm giàu cho chủ mình chứ không để thất thoát đi đâu một đồng nào.  Vì thế người đời xưa gọi là con Thiên Lộc. 

Từ đời nhà Minh đến đời nhà Thanh, vua ban sắc lệnh chỉ có vua và Hoàng hậu mới được thờ Tỳ Hưu, các hoàng tử, công chúa không được thờ.  Đặc biệt nghiêm cấm các quan trong triều tuyệt đối không được thờ Tỳ Hưu, vì sợ quan sẽ giàu hơn vua . 

Có một người dấu vua thờ Tỳ Hưu, là Hòa Thân, thời Mãn Thanh, đời Càn Long. Hòa Thân, tạc một con Tỳ Hưu bằng ngọc phỉ thúy, to hơn con Tỳ Hưu của vua, trưng trong biệt phủ của mình.  Nhờ con Tỳ Hưu ấy Hòa Thân làm quan đến tột đỉnh, chỉ dưới một người trên muôn người, vơ vét hết của cải thiên hạ.  Theo thống kê thời ấy, Hòa Thân có biệt phủ 3.000 phòng, 606 gia nhân, 600 thê thiếp, 32 km2 đất, 42 ngân hàng, 75 tiệm cầm đồ 600 cân sâm Cát Lâm, 60.000 lạng vàng, 100 thỏi vàng lớn mỗi thỏi 1.000 lạng, 56.000 thoi bạc mỗi thỏi 100 lạng, 90.000.000 lạng bạc lẻ .v..v..  Ưóc tính tài sản của Hòa Thân gấp 15 lần ngân quỹ quốc gia.

Có tiếng xuýt xoa của du khách.  Mấy người cười khúc khích, nói với nhau: “Việt Nam mình cũng có vài Hòa Thân rồi đấy!”.  Vị “giáo sư” ra hiệu mọi người im lặng rối nói:

- Không chỉ có Tỳ Hưu sinh tài, còn nhiều loại Tỳ Hưu khác mầu nhiêm không kém, như Bồ Lao, Trào Phong, Toàn Nghê, Bi Hi, Bế Ngạn, Phu Hi… Ai muốn con cháu văn hay chữ tốt thì thờ Phu Hi, muốn yên ổn bình an thì trưng Tiêu Đồ, muốn quyền cao chức trọng tiếm loát thiên hạ thì trưng Bế Ngạn…

Mấy vị du khách, mắt sáng lên, lấy sổ tay ghi tên loại Tỳ Hưu hợp với mình.  Bà vợ ông tướng công an, không ghi kịp hỏi tôi:

- Cái con gì giữ quyền cao chức trọng anh nhỉ?

Tôí nói:

- Tên nó là Bế Ngạn chị ạ!  Hình dáng nó như con hổ, loài chúa sơn lâm đấy.

Vị “giáo sư” đưa mắt nhìn khắp lượt, rồi bằng một thái độ hết sức trịnh trọng, anh ta mời mọi người qua phòng bên xem con Tỳ Hưu ngọc phỉ thúy, anh ta nhắc đi nhắc lại, chỉ được đi lướt qua, liếc mắt nhìn, tuyệt đối không sờ tay vào con vật linh thiêng.  Tay hướng dẫn viên cúi rạp người xuống cám ơn vị “giáo sư”, rồi dẫn mọi người qua cái cửa hẹp vào phòng lớn.

Bốn người mặc quần xanh nẹp đỏ, đội mũ quan thời Minh, đứng canh cái bệ gỗ, trên bệ phủ mảnh vải đỏ.  Sau khi thắp hương vái, bốn người cầm bốn góc tấm vải hất lên, phía dưới hiện ra con Tỳ Hưu lung linh dưới ánh đèn mầu nhấp nháy.  Mọi người không được nhìn kỹ, nên chả biết con Tỳ Hưu bằng ngọc hay bằng đá?  Tay hướng dẫn viên hối sang phòng bên.

Căn phòng rộng thênh thang, bày la liệt đủ các loại Tỳ Hưu to nhỏ lớn bé, trên kệ gỗ, trong tủ kính.  Gần chục cô gái bán hàng sốt sắng chào mời khách.  Tay hướng dẫn viên nói, chỉ ở đây mới có các loại Tỳ Hưu thứ thiệt, mỗi con vật linh thiêng này được đưa vào Cố cung bày trước anh linh vua Minh Thái Tổ xin ban phúc lộc, rồi mới mang ra đây bán cho du khách.

Mọi người như bị mộng du, bước chân đi rón rén, không giám nói cười, và cứ ngoan ngoãn móc ví đếm tiền mua Tỳ Hưu.  Bà vợ tướng công an mua một lúc bốn con Bế Ngạn bằng ngọc, giá mỗi con 9.000 tệ. Bà ta nói với tôi:

- Trưng ở nhà hai con, chỗ làm việc cùa nhà em hai con bác ạ!

Một con Tỳ Hưu nhỏ nhất ở đây có giá 3.200 tệ, tương đương 500 đô la, tức 11.000.000 đồng Việt Nam.  Tôi nói nhỏ với ông bạn đi cùng nhóm:

- Hình như không phải bằng ngọc ông ạ? Tôi trông giống hệt mấy con Tỳ Hưu bán ở Hà Nội, Sài Gòn, giá chưa đến một triệu một con?

Ông bạn vênh mặt lên:

- Không có tiền nên nói thế !

Ông rút một nắm tiền ném lên mặt tủ kính.  Tôi vội lánh sang chỗ khác, nhìn những cô gái tíu tít đếm tiền, miệng cười tươi như hoa.

Khi đã bán được 26 con Tỳ Hưu, thấy không ai mua nữa, tay hướng dẫn viên du lịch mời mọi người lên xe vào Cố cung.

Đến đây mọi người chỉ được xem qua, vì kỷ luật bảo vệ di tích của Trung Quốc rất nghiêm khắc, hơn nữa theo chương trình còn đi thăm Vạn Lý Trường Thành.

Cách điểm thăm quan Vạn Lý Trường Thành không xa, tay hướng dẫn viên nói với du khách:

- Thưa quý vị, Vạn Lý Trường Thành được Hoàng đế Tần Thủy Hoàng xây dựng từ thế kỷ thứ 5 trước công nguyên, dài 3.980 dăm, nơi đây, Mao Chủ tịch đã đến khắc bảy chữ vàng “Bất đáo trường thành phi hào hán” nghĩa là chưa đến Vạn lý trường thành thì chưa phải là một anh hùng.  Muốn lên Vạn Lý Trường thành phải có sức khỏe tốt, vì vậy cơ quan y tế Trung Quốc đã thành lập một Trung tâm khám sức khỏe miễn phí cho du khách.  Hôm nay trước khi lên Vạn Lý Trường Thành tôi xin giúp quý vị kiểm tra lại sức khỏe, cô bác nào có bệnh sẽ được điều trị ngay tại chỗ.

Cái trung tâm ấy là một tòa nhà bốn tầng, khang trang.  Cũng như ở cổng Cố cung, các bác sỹ ra tận cửa đón rước, mời chúng tôi lên phòng khám bệnh thênh thang, từng hàng ghế kê ngay ngắn.  Các nhân viên mang nước mời mọc ân cần.  Rồi năm, sáu người mặc blu-trắng xuất hiện, giới thiệu rất trịnh trọng, đây là giáo sư tiến sỹ Lu Zeng Ung nổi tiếng nhất Trung Quốc, đây là bác sỹ Hua Twen Xuang nổi tiếng nhất Bắc Kinh.

Những vị giáo sư, bác sỹ vạch miệng, vạch mắt, nghe tim phổi và bắt mạch cho từng người trong hai nhóm du khách với thái độ rất thân thiện, khi nheo mắt tỏ vẻ lo lắng, khi mím môi tỏ vẻ nghiêm trọng, rồi nhoẻn miệng cười đầy vẻ cao đạo. 

Khốn nạn thân chúng tôi, ở nhà khỏe re, mà đến đây ai cũng có bệnh.  Không cao huyết áp thì phù thận, suy tim, có người bị chứng xơ gan mới khiếp chứ!?  Nhưng lại mừng vì phát hiên ra bệnh sớm và vị giáo sư, tiến sỹ nói, đã tới đây thì bách bệnh sẽ được tiêu trừ hết, bởi Trung tâm này đã từng chữa bệnh cho nhiều vị nguyên thủ quốc gia Trung Quốc và thế giới. 

Chúng tôi được kê đơn thuốc, có chữ ký của vị giáo sư tiến sỹ đàng hoàng, có con dấu của Viện Đông y thế giới Bắc Kinh đỏ choét.  Ai cũng cảm thấy hả hê vì may mắn.  Ở nhà đi bác sĩ tư thì bị chặt chém, đi bệnh viện công thì bị hành, chuyến đi này, vừa được thăm quan du lịch vừa khám chữa bệnh bốc thuốc, được tiếp đón ân cần như bố người ta thì còn gì sướng bằng?

Nhưng ít phút sau thì mọi người hơi ngán, bởi các giáo sư, bác sỹ, chỉ khám miễn phí, còn thuốc phải mua, mà đây là một Viện y học nổi tiếng, nên thuốc rất đắt.  Mỗi bịch thuốc theo toa của “giáo sư, bác sĩ” rẻ nhất là 1.000 tệ tương đương 160 đô la Mỹ.

Như bị ma ám, ai cũng bỏ tiền ra, ôm một mớ thuốc nam và mấy hộp cao đơn hoàn tán.  Các vị giáo sư tiến sĩ Trung tâm y dược vẫn chưa chịu buông tha các con mồi.  Họ kéo mọi người sang phòng bên ngồi xung quang cái sân khấu hình tròn.

Một anh chàng nhảy lên sân khấu, hung dữ như một thằng du đãng.  Hắn hét toáng lên, rồi chạy xuống lôi một thanh niên đang ngổi lẫn trong đám du khách lên sân khấu.  Chả rõ nguyên cớ vì sao, thù hằn gì mà hắn thượng cẳng chân hạ cẳng tay, đánh anh thanh niên ghê thế.  Đến nỗi du khách phải la lên phản đối.  Thằng du đãng bỏ anh thanh niên nằm lăn lóc, lủi mất. 

Bấy giờ một bác sỹ chạy, tới vén quần, vén áo anh thanh niên lên.  Ôí cha mẹ ơi, từ ngực trở xuống, từ đít trở lên thâm tím như những quả đa mồi.  Anh ta không ngổi dậy được, rên ư ử như sắp chết.  Bà bác sỹ lấy một viên thuốc cho anh ta uống, lấy một lọ thuốc nước đổ lên các vết thương, và, thật kỳ diệu, thuốc chảy đến đâu vết thương lành đến đấy.  Chai thuốc hết, anh thanh niên đừng dậy, khỏe re, toe toét cười.  Tiếng vỗ tay vang lên và sau đó, tiếng xuýt xoa thán phục râm ran trong nhóm du khách.

Tiếp theo, một phụ nữ lên sân khấu, đổ cồn vào tay, châm lửa cháy đùng đùng.  Khi lửa tắt bàn tay chị phồng rộp lên, Vị giáo sư liền mang lọ thuốc nước trong suốt ra, rưới vào tay chị, và chao ơi thuốc thần thuốc thánh cũng không hiệu nghiệm bằng, rưới đến đâu da tay chị phụ nữ hết phồng, trắng hồng trở lại đến đấy.

Thế là mọi người nhắm mắt, nhắm mũi, xỉa tiền mua thuốc bỏng, thuốc trị thương.  Tôi thách bạn nào đi trong nhóm du lịch ấy, trong hoàn cảnh ấy, mà không mua một thứ gì.  Mình cũng được khám bệnh như mọi người, bác sỹ nói mình có bệnh, kê đơn đàng hoàng sao mình không mua thuốc.  Nói không có tiền giữa đám khách du lịch với nhau thì mắc cỡ lắm.  Tôi đã bị người đàn ông trong nhóm khinh thường nên vội tránh đi nơi khác.  

Lên Vạn Lý Trường Thành, nhìn núi non trùng điệp bao la, hiểu thêm, đất nước Trung Hoa vĩ đại bao nhiêu thì ta càng thấy tham vọng của Trung Nam Hải càng dữ dội bấy nhiêu, mưu sâu kế hiểm bấy nhiêu, lừa lọc, lòng dạ rất hẹp hòi, lừa đảo như chớp, không rộng rãi như miệng lưỡi họ nói.

Những người đóng vai quân lính, người hầu cận vua chúa ngày xưa đứng bên những chiếc kiệu, sẵn sàng phục vụ du khách, những nhiếp ảnh viên đon đả mời chụp ảnh kỷ niệm, ân cần lắm, nhưng nhìn sâu vào mắt họ không có chút chân thành nào.  Một người ra dáng thi nhân ngồi sau cái bàn viết thi pháp bán cho du khách.

Tôi mua tờ giấy hoa văn hai mươi tệ, mượn bút viết mấy câu bằng chữ Hán:  “Thử địa nhược đại mộng. Bá đạo nhân thực nhân” - Nơi này ôm mộng lớn, toàn quân ăn thit người!.  Tôi tặng lại người viết, anh ta vái một vái, rồi gập tờ giấy lại đút vào túi.

Nhóm chúng tôi đến Tô Châu vào một buổi chiều.  Thành phố cồ kính nổi tiếng bởi nhà thơ Trương Kế, thời vua Đường Túc Tông, với bài Phong kiều dạ bạc:

Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên

Giang phong ngư hỏa đối sầu miên

Cộ Tô thành ngoại Hàn Sơn tự

Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền

Cụ Tản Đà đã dịch cực hay là :

Đêm tàn tiếng quạ kêu sương

Lửa chài cậy ánh sầu vương giấc hồ

Thuyền ai đậu bến Cô Tô

Nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn Sơn.

Trước khi được đi thăm Hàn sơn tự, xây dựng 70 năm trước khi Trương Kế ra đời, để viết Phong kiều dạ bạc, chúng tôi được “mời” uống trà Loa Xuân, nổi tiếng Tô Châu.  Hướng dẫn viên du lịch là một cô gái trẻ, miệng lưỡi không thua kém anh chàng Bắc Kinh, lại hấp dẫn hơn bởi sự duyên dáng.  Cô nói:

- Mời các anh các chị, các chú các bác vào uống trà, tại nơi sản xuất loại trà Loa Xuân, nổi tiềng Trung Quốc .

Trong hoa viên lộng lẫy, ban giám đốc và nhân viên xếp hai hàng, ăn mặc chình tề đón tiếp khách du lịch như đón nguyên thủ quốc gia.  Một dãy sa lon bọc vải đỏ chót trong căn phòng mát lạnh.  Uống trà khác với uống cà phê, càng khác với cà phê đá, trà đá, ở chỗ tĩnh, mát .  Người Tô Châu hiểu như vậy, nên làm phòng trà mát lạnh. 

Khách vừa ngổi ấm chỗ, nước được bưng lên, những gói trà được mang tới, và những cô gái trẻ trang phục bằng loại lụa tuyệt đẹp xứ lụa Tô Châu, nhanh nhẹn pha trà bằng các động tác chuẩn xác đến mức, một cô cầm chiếc ấm có cái vòi dài gần hai mét rót nước vào miệng cái bình trà nhỏ xíu mà không rớt ra ngoài giọt nào.  Hàng chục cặp mắt cứ trố ra nhìn, tấm tắc khen, sao họ khéo thế.

Từng ly trà được mời từng vị khách.  Giám đốc nhà máy cúi gập đầu chào mọi người, rồi nói xuất xứ loại trà Loa Xuân, sự kỳ công trong trồng tỉa, chế biến và tác dụng của nó.  Kết thúc câu chuyện, là mời du khách mua trà với khuyến mãi đặc biệt.

Được tiếp đãi như thượng khách, đã uống trà của người ta mời, chả nhẽ nhổ đít bước ra tay không?   Có mà ế mặt!  Hơn nữa lại là khách đi theo đoàn, đoàn Việt Nam hẳn hoi, chơi không đẹp ảnh hưởng quốc thể chứ đâu bỡn.  Lại sợ người cùng đi nhìn mình, khinh mình kẹt sỉn, thế là đồng loạt rút ví. 

Cũng phải thừa nhận uồng tách trà họ vừa pha ngon thật, bập vào môi có vị hơi đắng , mùi thơm thoảng, uống vào có vị ngọt trong cổ họng.  Tôi nói với người giám đốc, xin mua những gói trà vừa bóc ra pha cho chúng chúng tôi uống, hắn ta “hảo hảo” rồi lánh đi , không tiếp chuyện nữa!

Từ Tô Châu vế Quế Lâm, ăn món tương ớt và món mỳ thịt ngựa nổi tiếng, nhưng sau mới biết bị lừa , ăn phải mỳ thịt chuột.  Nhưng rồi cũng cho qua chuyện để đi thăm công viên Thất Tinh, núi Tượng tị , đồi Trăng Khuyết…

Đến mả Mã Viện, thấy tượng hắn đúc bằng đồng, cưỡi trên lưng con ngựa chiến, mặt hắn vênh lên, hai con mắt trừng trừng, miệng như đang gào thét, chằng biết muốn đâm chém ai, hay đang dau đớn vì bệnh ỉa chảy, tôi vụt nhớ câu thơ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi tới đây gần nửa thế kỷ trước: “Trăm năm mới đến nơi này, Ngàn năm mới thấy mặt mày ở đây!”.

Chúng tôi chia tay nhau ở sân bay Tân Sơn Nhất.  Hầu như các loại thuốc quý đều vứt lại khách sạn bên Trung Quốc.  Bà vợ viên tướng công an nói với tôi:

- Bác Minh Diện ơi , mấy sợi dây chuyền ngọc trai là đồ dỏm bác ạ, cái con Tỳ Hưu tử tiệt cũng dỏm.  Sao bác biết mà không bảo em?

Tôi đưa mắt nhìn ông bạn cùng nhóm, ông nhếch miệng cười như mếu:

- Nó lừa mình khéo quá anh ạ!  Mả cha cái bọn Tàu!

Minh Diện

Theo Bùi Văn Bồng blog