NGƯỜI BẠN CAMPUCHIA - NGET SẦM BẮT
Chúng tôi lên đường đi B từ Thái nguyên ngày 15/01/1973 đến 9/1973 mới bổ sung về c6 d2 e207 Quân khu 8 trải qua 9 tháng ròng rã trên đường thiên lý.
Có lớp lính sinh viên mới về, đơn vị rất vui .
Anh Phục ( K14 Thủy lợi Cảng) được phân công về tiểu đội cối 60, anh Trọng Tình ( K1 ĐHXD VHVL) mang Trung Liên RPD sau là súng phóng lựu đạn M79 , tôi được phân công mang khẩu B 41 là hỏa lực của đại đội. Các anh khác là AK47.
Có anh lính cũ tên là Tư hỏi tôi quê đâu, tôi trả lời thì hóa ra lại là đồng hương. Anh bảo mày đừng nhận, B41 là hỏa lực đấy. Mày bắn là nó bắn mày chết đấy.
Người ta đưa cho cái gì thì nhận cái đó. Vậy là tôi nhận khẩu B41 với một quả đạn trên nòng và và ba quả ở giá đeo vai.
Mình thì lính mới tò te có biết gì đâu tự nhủ rằng còn ăn nhau ở cái số, đạn nó tránh mình chứ mình sao tránh được đạn. Về sau mới biết nguyên lý cuốc xẻng phân từ dưới lên, đường sữa phân từ trên xuống.
Sau khoảng một tháng, tháng 10/1973 thì xảy ra sự kiện Đá biên, Tiểu đòan 3 về miền Nam VN hành quân bị lộ chết nhiều ngươi trong đó có số lính SV mới vào , tin tức kín mít chỉ thấy thì thào to nhỏ.
Đơn vị trung đoàn rút lên Campuchia chỉnh quân , tôi còn nhớ đóng ở Phum Thơ mây Chùa Tám cột thuộc tỉnh Stung treng Campuchia, từ đó đến con sông biên giới là sông Trăng chừng vài cây số.
Vài hôm sau cán bộ đưa một người Campuchia đến giới thiệu mang B41 thay tôi, tôi sẽ vác AK 47 phụ cùng.
Không biết chữ Campuchia viết tên anh bạn thế nào nhưng phát âm và viết ra tiếng Việt là Nget Sầm Bắt.( Từ nay gọi Việt hóa là Bách)
Bách là người cao to da ngăm ngăm tóc xoăn với nụ cười hiền hậu như bức tượng apsara.
Hồi ở đó chúng tôi đóng quân trong nhà của đôi vợ chồng trẻ, khi Bách đến anh chủ yêu cầu mấy ông bộ đội không được ngủ trên nhà mà phải xuống dưới sàn ngủ võng, chắc là ông chủ ghen, phòng xa ông Bách sinh chuyện.
Các nhà khác thì cũng ngủ dưới sàn, mấy cô gái địa phương ngồi trên ngó xuống cười hi hí chấm điểm từng ông ghi vào sổ mà không cho bộ đội biết kết quả, con gái Campuchia thật đáng yêu.
Những hành động đó sao qua được mắt anh em, thấy thái độ cũng biết là Ban giám khảo đánh giá cao vẻ đẹp của thanh niên Việt nam.
Một hôm ba anh em sang nhà hàng xóm chơi, định xin ít mắm bồ hóc ( một loại mắm cá tươi ướp thính với muối ngâm lâu trong vại phơi nắng ở sân rất nặng mùi) về ăn cơm, hai ông Việt nam đi trước sau, Bách đi giữa vậy mà đến sân con chó của chủ lao ra ngoạm một phát vào cẳng chân Bách máu chảy đầm đìa. Mọi người cầm que xua đuổi con chó và băng bó chân bị thương.
Cuộc đi chơi bất thành, Bách quay về nhà xách cây AK hầm hầm đi sang đòi bắn chết con chó. Ông bà chủ sợ quá van xin Bách , cuối cùng Bách chỉ tha khi bắt con chó lại, bẻ hai răng nanh con mực đi ( Trong tay nó có súng mà ).
Mình thấy cũng quá đáng nhưng kệ, để người Campuchia họ làm việc với nhau.
Lại nói về Bách , đặc biệt anh rất khỏe. Bơi dưới sông dù hai tay giơ lên trời chỉ đạp hai chân mà nhô lên mặt nước nửa thân người, nếu đeo giàn đạn 3 quả và mang cây B41 với đạn trên nòng Bách không bơi được thì đi bộ ngầm ngang qua kênh Tân thành rộng chừng 50m.
Cái xẻng đào hầm của anh em bằng hai bàn tay, của Bách to rộng gấp đôi. Hắn đào hầm cho hai anh em tôi dễ như ăn kẹo
Đi với Bách đâm tôi trở nên nhàn nhã, mang vác nặng thì Bách giành mang. Tôi chỉ làm vai phụ. Ở căn cứ không nói làm chi Bách làm cái gì cũng giỏi , bắt cá như nông dân thực thụ. Mọi thứ chỉn chu gọn gàng, ngay đôi đũa ăn cơm của Bách cũng được chọn lọc kĩ càng vót thuôn rất mịn màng đẹp đẽ. Đi hành quân hay chiến đấu anh nuôi vắt cho anh em Việt nam 2 vắt cơm một ngày thì Bách phải 4 vắt.
Hai người hai quốc tịch nhưng chúng tôi hòa hợp rất nhanh. Tôi dạy Bách tiếng Việt , Bách dạy tôi tiếng Miên. Tiếng Miên có 44 chữ cái và tám dấu học viết chắc hơi khó chứ học nói lại dễ, cấu trúc ngữ pháp hoàn toàn giống tiếng Việt.
Chỉ khoảng 6 tháng là tôi có thể giao tiếp thông thường trôi chảy với dân Campuchia.
Bách lại còn là cây kéo vàng của trung đội, ai yêu cầu cắt tóc buổi trưa anh cũng không từ chối , cắt nhanh gọn và đẹp . Một hôm anh gọi tôi bảo:
- Này, tôi bảo anh này.
- Gì đấy ?
- Anh Nhuận với anh Thin sắp chết rồi.
( Anh Nhuận K14 máy hay vật liêu , lúc đó là Trung đội trưởng quê Hải dương. Anh Thin, Chính trị viên phó đại đội cũng Hải dương).
- Sao anh biết ?
- Tôi vừa cắt tóc cho hai ông ấy.
Tôi giật cả mình lân la hỏi chuyện . Bách kể quê anh ở tỉnh Cần đan, trung phần Campuchia, bố anh là một ông thày bói chuyên bói tóc tức là xem tóc từ chân tóc đến ngọn tóc trên đầu rồi phán.
Chính bố anh xem tóc cho Bách rồi bảo : Con phải sống với người nước ngoài mới đựơc, sống với người trong nước là chết sớm đấy.
Năm 1970 Lon non nổi dậy chống nhà Vua Xihanuc , bộ đội Việt nam đã qua Phnompenh đánh Lon non thế là bố Bách xin cho theo quân Việt nam từ đó, sau vài lần thuyên chuyển Bách về vác B41 thay tôi.
Tôi cũng hơi kinh hãi , anh Nhuận B trưởng đã đành , anh Thin là CTV phó chuyên lo hậu cần có trực tiếp đánh nhau đâu.
Chỉ được một hai trận anh Nhuận hy sinh thật, do thiếu người anh Thin trao việc cho người khác đánh một trận cũng hy sinh.
Thế là tôi tin, mang câu chuyện thì thào với mấy anh em. Nhiều người muốn Bách cắt tóc để xem. Đến lượt anh Côm dân Nam hà được Bách cắt tóc rồi kỳ kèo nói Bách xem hộ. Bách ngắm nghía xoay đầu rồi bảo :
- Anh không chết được, chỉ bị thương thôi.
Côm nhảy cẫng lên sung sướng, ai cũng mừng cho Côm.
Những ngày sau đơn vị đi đánh đồn Xẻo Muồng, cây cối um tùm trận địa im ắng. Côm cùng mấy bạn đi xung quanh hái ổi đầy vườn ăn nhai rôm rốp vui vẻ , bỗng phía trước cách 20,30 m có mấy ông lính cộng hòa cũng đang hái ổi chén.
Trong cuộc chiến, sự cố này gọi là Đụng tao ngộ , lính cộng hòa bắn rẹt rẹt mấy loạt AR15, ta cũng bắn trả AK 47 pằng pằng rồi hai bên cùng rút.
Chạy được khoảng hai trăm mét thấy thiếu người, anh em dò dẫm quay lại, phải dò dẫm vì sợ địch phục lại thì gay nên đi hơi chậm.
Tới con mương thấy Côm bị thương, úp mặt xuống nước. Họ kéo Côm lên nhưng đã muộn, anh chỉ bị thương nhẹ nhưng ngạt nước mà hy sinh.
Do bị lộ, bên lính Cộng hòa gọi chi viện bao vây chúng tôi. Trung đoàn ra lệnh rút . Ngay tối hôm đó đơn vị tôi bắt được một người dân yêu cầu nếu muốn an toàn tính mạng thì phải đi cùng xuồng dẫn đường tránh các vị trí có đối phương trở về căn cứ của mình.
Hôm sau còn ở đó thì nhừ đòn. Hú vía.
Sau trận đó Bách không xem cho ai nữa.
Trong chiến đấu Bách rất nhanh nhẹn và dũng cảm. Đi cùng anh tôi thấy thoải mái và vững tin. Bách và tôi cùng nhau tham dự vài trận khi tôi lên cán bộ Trung đội thì các anh cũng muốn nâng cấp cho Bách nhưng Bách từ chối, anh chỉ muốn làm người lính chiến.
Lúc gần giải phóng miền nam thì có chuyện với Khơ me đỏ. Đơn vị tôi lại kéo lên Campuchia , lúc đó Bách rất buồn ít nói và xin làm anh nuôi vì sợ dân Miên nói Bách theo Việt nam đánh người Campuchia.
Do tình hình biến chuyển quá nhanh đơn vị chúng tôi trở lại miền nam tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh ở khu vực cầu Long định cửa ngõ Mỹ tho cho đến khi kết thúc chiến tranh.
Hòa bình rồi, Lính miền Tây nam bộ bỏ hết quàn nilon, áo linfang, bòng mà thay quân trang mới. Bách xúng xính trong bộ quân phục Tô châu xanh lá đeo lon thượng sỹ , rất oách. Anh em gặp nhau rất vui vẻ vì đã biết là sống rồi.
Tôi trở về trường cũ tiếp tục theo học 5 năm trước bỏ dở, nghe nói Bách về kênh Tân thành lấy cô vợ Việt nam tên là Sa ở Gò Muỗi.
Từ đó hai anh em bặt tin nhau.
Dù ở phương trời nào tôi cũng mong Bách và gia đình mạnh khỏe bình an.
Mong Việt nam- Campuchia sống mãi trong hòa bình hữu nghị như tình bạn của hai anh em mình.
NBS
8/2021
Nếu anh em nào e207 đọc được status này có ảnh của Ngét Sầm Bắt xin chụp và gửi đến tôi nhé. Cảm ơn.
Nói thêm về anh Tư, trong chiến đấu anh cũng nhát, đơn vị cho làm anh nuôi. Chỉ còn mấy tháng nữa là giải phóng miền nam, khoảng tháng 11,12/1974 vẫn còn nước nổi . Tư chống xuồng ra đồng hái rau nấu cơm, không biết nghĩ thế nào chống đi luôn đến căn cứ đối phương chiêu hồi.
Sau đó ngồi trên trực thăng bay vè vè trên đầu kêu gọi anh em đi theo. Gọi không được ai, chúng kêu pháo bắn vào nơi đóng quân, may mà không chết ai. Đơn vị cũng gần hết hơi với ông này.
Chiến tranh trần trụi với bao mảnh đời trôi dạt, chỉ mong sống sót an lành trở về.
Ảnh : Nơi chiến trường xưa
