Đôi điều tai nghe mắt thấy
trên đất Lào
Đã nhiều lần muốn đi cho biết nước Lào, nhưng đến giờ tôi
mới thực hiện được khi đã ở tuổi thất thập...Kể ra là quá muôn, nhưng còn hơn
không! Điều thú vị là chuyến đi toàn bằng đường bộ, nên được ngắm ngía cái vùng
"đất rộng người thưa" của nước bạn láng giềng đặc biệt. Thời gian ở
trên đất Lào thực sự chỉ 5 ngày là quá ngắn để nói về đất nước và con người...,
có lẽ chỉ đủ để ghi lại một vài cảm nhận dưới đây.
Đất nước xanh, sạch, đẹp
Đi đâu cũng thấy rừng và màu xanh cây cỏ, thích nhất là vùng đất mầu mỡ bạt ngàn từ Bắc xuống Nam
Có một điều đáng tiếc là, đến "đất nước triệu voi"
nhưng lại chưa được thấy một con voi nào. Thay
vào đó mình thấy rất nhiều ô tô các loai, không chỉ tại các thành phố và thị
trấn mà tận các vùng nông thôn cũng thấy nông dân dùng xe ô tô đi làm
đồng...trông giống cảnh một số vùng nông thôn Châu Âu vậy!
Nhà cửa bên đường cũng khá khang trang sạch đẹp ở đó người dân
sống hiền hòa, thảnh thơi, không nhộn nhạo, bon chen...như ở Việt Nam
Người Việt nên sang Lào học kinh nghiệm điều hành xe bus
Hôm đi qua biên giới Thái lan lúc đầu mình rất ngại phải đi bằng xe bus của Lào đoạn từ Vientian đến Cầu Hữu nghị I. Nhưng khi đi mới biết đó là một tuyến xe bus hoàn hảo đến bất ngờ.
Có thể nói, không chỉ xe mà cả tài xế và phong cách phục vụ đều
đạt chuẩn châu Âu. Xe rất sạch, máy
chạy êm, có điều hòa mát rượi, mọi trang thiết bị đều hợp thời và an toàn, cửa
xe đóng mở hoàn toàn tự động rất thuận tiện cho hành khách khi lên xuống.
Thật không ngờ người Lào rất có ý thức giữ trật tự, vệ sinh và
nhường nhịn lẫn nhau khi đi xe, tuyệt đối không có cảnh chen lấn ồn ào và
nạn cướp giật như xe bus ở Việt Nam
Cả chiếc xe đồ sộ với hơn 50 ghế ngồi và khách thường xuyên lên xuống tại các bến, nhưng chỉ có một người lái xe kiêm bán vé, thu tiền đồng thời nhận và trả hành lý cho khách nếu có hàng gửi kèm. Có lẽ đây là điều chưa từng thấy với ngành xe bus ở Việt
Người Việt ra nước ngoài tử tế hơn trong nước?
Có lẽ "đất lành chim đậu" nên nhiều người Việt đã và đang sang định cư tại Lào, không chỉ ở thành thị mà tại nhiều vùng nông thôn. Trong chặn đi, chúng tôi đã dừng xe ăn trưa tại một quán ăn ven đường ở vùng Trung Lào cách cửa khẩu Cầu Treo độ 200 km. Quán ăn này của một gia đình người Nghệ An mới sang sinh sống được vài năm. Nếu không có mấy giòng chữ Việt trước quán chắc chúng tôi không thể biết họ là người Việt, vì trông họ rất giống người Lào
Anh chủ quán cho biết, từ khi sang đây gia đình anh được chính quyền và nhân dân địa phương chào đón và tạo mọi điều kiện thuận lợi để sinh sống và làm ăn. Việc đăng ký cư trú vô cùng đơn giản và thuận tiện. Các quan chức chính quyền địa phương không hề có hiện tượng gây khó dễ hoặc vòi vĩnh tiền bạc... và anh này đã không quên so sánh: "...như thường thấy khi còn ở bên Việt
Từ ngày bắt đầu mở cửa hàng được hơn một năm nay nhưng anh
chỉ phải nộp thuế kinh doanh một lần với số tiền không đáng kể, ngoài ra chưa
hề mất một thứ tiền thuế hay lệ phí gì khác. Nghĩa là mọi việc thật thuận tiện
đối với họ tại nơi "đất khách quê người" chỉ cách xa quê mình vài
trăm km!
Đó không phải một vài trường hợp đơn lẽ mà là tình hình chung phổ
biến đối với người Việt đang sinh sống tại Vientian và các nơi khác ở Lào.
Trong chặng đường về, khi đi qua Pắc xế chúng tôi cũng đã chọn một cửa hàng ăn
của người Việt khác mặc dù có người cảnh báo "Cửa hàng này bán đắt
lắm!".
Đó là một cửa hàng mà người chủ là hậu duệ của của một gia đình từ
Ông tự hào khoe tấm ảnh to treo trên tường có đông đủ các thành
viên gia đình, trong đó có người đang định cư tại Mỹ, Úc...; riêng cặp vợ chồng
anh con trai thứ vẫn ở lại Pắc xế để kế nghiệp cửa hàng ăn của bố mẹ. Bữa ăn
tại cửa hàng này đúng là có đắt hơn so với mặt bằng giá ở Lào. Nhưng đó là
môt cửa hàng khá chuyên nghiệp.
Qua những cuộc gặp gỡ trò chuyện với một số người Việt tại Lào,
tôi lại nhớ đến những cộng đồng người Việt bên Đan Mạch và Châu Âu hay Châu Phi
và nhiều nơi khác trên thế giới mà tôi đã từng biết và nhận thấy một
đặc điểm chung là, hầu hết người Việt khi ra nước ngoài đều có cuộc sống tốt
hơn và thành đạt hơn khi ở trong nước đồng thời họ cũng luôn gìn giữa tình
yêu quê quê hương sâu đậm. Nói cách khác người Việt khi ra nước ngoài thường
trở nên tử tế hơn so với trong nước.
Vẫn biết "mọi sự so sách đều khập khiểng", nhưng đây
là một cảm nhận được chia sẻ bởi rất nhiều người, từ kiều bào đến lưu học sinh
và cả những người chưa một lần ra nước ngoài. Lý
do tại sao thì vẫn chưa có câu
trả lời thỏa đáng. Nhưng đó là
một sự thật.
Đường Trung Quốc tốt hơn đường Việt Nam
Khi còn ở trong nước tôi cứ nghĩ đường sá ở Lào chắc phải kém hơn ở ViệtNam
Khi còn ở trong nước tôi cứ nghĩ đường sá ở Lào chắc phải kém hơn ở Việt
Có một nhược điểm tương tự với Việt Nam
Tuy nhiên, nhìn chung, với một đất nước
có địa hình rừng núi, dân cư thưa thớt như Lào thì việc quản lý và duy tu bảo
dưỡng một hệ thống đường bộ thuận tiện như vậy là rất đáng khích lệ. Riêng
tuyến đường 13 nối Bắc và Nam Lào phải nói là một trong những tuyến đường đẹp
của Đông Nam Á nhờ địa thế chạy dọc sông Mê công và xuyên qua cao nguyên Boloven rộng lớn.
Những tuyến đường dẫn đến các cửa khẩu
với Việt Nam cũng đang được cải thiện ngày một ngày hai, nhất là từ khi có thỏa
thuận thông xe đường bộ giữa hai nước, những tuyến đường này ngày càng trở nên
nhộn nhịp hơn. Điều này rất thiết thực cho việc thúc đẩy quan hệ thương
mại và du lịch, đặc biệt tạo điều kiện để nhân dân Lào có thể đến với bờ biển
Việt Nam
Tuy nhiên có một hiện tượng đáng buồn và đáng xấu hỗ liên quan
đến chất lượng các con đường mà người Việt Nam đã giúp xây dựng trên đất Lào
cũng như trên đất Cămphuchia. Trong
chuyến đi này chúng tôi nhiều lần nghe người dân Lào bông đùa với hai từ
"đường Việt Nam", "đường Trung Quốc" để phân biệt những
đoạn đường xấu và tốt trên đất nước của họ.
Vậy đấy, khi chưa có ai khác để so sánh thì chất lượng những con
đường do Việt Nam xây dựng tốt/xấu bạn Lào không mấy để ý. Nhưng từ khi
người Trung Quốc mở rông ảnh hưởng xuống Lào và Campuchia thì những yếu điểm
của công nghệ làm đường Việt Nam vốn không chỉ cẩu thả mà còn
bị "ăn bớt" đã bắt đầu bộc lộ. Mong rằng các nhà quản lý Việt Nam
Dân gian nói: "Ăn trước trả sau, đau hơn hoạn" quả
không sai. Cách làm đường như thế không chỉ ảnh hưởng xấu đối với giao
thông mà chính là sự lãng phí vốn đầu tư không thể tha thứ, và giờ đây còn ảnh
hưởng xấu đến uy tín của đất nước.
Thay cho lời kết
Thay cho lời kết
Không biết có được mọi người chia sẻ không, nhưng với tôi, nước
Lào là một kho báu, cả theo nghĩa đen và bóng, và giữ một vị trí địa chiến lược
cực kỳ xung yếu đối với Việt Nam, nhất là trong bối cảnh tăng cường bành
trướng của siêu cường Trung Quốc. Ngược lại, người Lào cũng rất cần dựa vào
Việt Nam
Cụm từ "quan hệ đặc biệt" là hoàn toàn chính xác đối
với hai quốc gia dân tộc này. Và phải chăng đã đến lúc để hai nước
"cụ thể hóa" mối quan hệ đặc biệt này theo hai hướng chính là
"lên rừng và ra biển" như vốn đã có trong truyền thuyết Âu Cơ-Lạc
Long Quân mà tôi thiển nghĩ không phải chỉ của người Việt Nam mà của
người Bách Việt xưa, trong đó có cả các dân tộc Lào ?
